dự thảo Báo cáo tổng kết Đại lễ Phật đản lần thứ 16

BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐẠI LỄ PHẬT ĐẢN HLQ LẦN THỨ 16,
Tại Chùa Tam Chúc, tỉnh Hà Nam, Việt Nam, ngày 14-5-2019

I. DẪN NHẬP
Ngày 15 tháng 12 năm 1999, các đại biểu từ 34 quốc gia đã kêu gọi Đại hội đồng Liên Hợp Quốc công nhận ngày trăng tròn tháng 4 AL là ngày Lễ tam hợp LHQ tại trụ sở chính và các văn phòng khu vực của tổ chức này. Đại Hội đồng đã đưa ra nghị quyết (theo điều 174, khoản 54 của chương trình nghị sự), theo đó, ngày Lễ tam hợp LHQ được tổ chức vào năm 2000 với sự hỗ trợ của các truyền thống Phật giáo.
Chiếu theo nghị quyết đó, chúng tôi, gồm các đại biểu đến từ 112 quốc gia và vùng lãnh thổ, đã tập trung vào ngày 11-14/5/2019 (PL. 2563) tổ chức kỷ niệm ngày đức Phật Đản sanh, Giác ngộ và nhập Niết-bàn. Đây là lần thứ 3 nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) hoan hỷ chào đón cộng đồng Phật giáo thế giới.
Những vị khách quý đến tham dự Hội nghị lần này gồm có Tổng thống Cộng hòa Liên bang Myanmar, ông U Win Myint; Phó Tổng thống, Chủ tịch Thượng viện Cộng hòa Ấn Độ, ông M. Naidu; Thủ tướng Cộng hoà Dân chủ Nepal, ông K.P. Sharma Oli; Chủ tịch Thượng viện Vương quốc Bhutan, ông Tashi Dorji; Phó Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc kiêm Thư ký điều hành Ủy ban Kinh tế và Xã hội khu vực Châu Á và Thái Bình Dương, bà Armida Salsiah Alisjahbana; Tổng giám đốc UNESCO, bà Audrey Azoulay, hơn 20 Đại sứ và nhiều quan chức, chức sắc khác.
Trong 3 ngày qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam hân hoan đón chào Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch MTTQVN Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ ngoại giao Phạm Bình Minh, các vị nguyên là lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam đã đến tham dự và chúc mừng Đại lễ Vesak LHQ 2019 trong các sự kiện khác nhau.
Đại lễ Vesak 2019 khởi đầu bằng tiệc chiêu đãi của chính phủ đối với các lãnh đạo Phật giáo thế giới và các nguyên thủ quốc gia do Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân đảm trách, được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội vào chiều ngày 11/5/2019.

II. PHẦN HỌC THUẬT
Chúng ta đang đối với diện với các thách thức trên thế giới, từ các xung đột vũ trang, sự suy thoái môi trường đến sự biến đổi về các mối quan hệ gia đình và xã hội, các bệnh tâm lý và các bất bình đẳng về xã hội và kinh tế. Các thách thức này thúc đẩy chúng ta hợp tác và thể hiện trách nhiệm nhằm giải quyết các vấn nạn toàn cầu trên nền tảng cùng chia sẻ trách nhiệm.
Trong bối cánh đó, cách nhìn Phật giáo về sự lãnh đạo toàn cầu và quản trị xã hội vì tương lai bền vững, đóng vai trò chủ đạo không chỉ giải quyết các vấn đề thế giới mà còn dẫn dắt thế giới đi trên chánh đạo, mang lại lợi lạc cho nhân sinh.
Chủ đề của Vesak LHQ 2019 là: “Cách tiếp cận của Phật giáo về sự lãnh đạo toàn cầu và trách nhiệm cùng chia sẻ vì xã hội bền vững” (Buddhist Approach to Global Leadership and Shared Responsibilities for Sustainable Societies). Có 398 bài tham luận tiếng Anh và 110 tham luận tiếng Việt xoay quanh 5 diễn đàn tiếng Anh và tiếng Việt như sau.
Diễn đàn thứ nhất về “Sự lãnh đạo có trách nhiệm vì hòa bình bền vững” phân tích về những xung đột, xu thế và động lực ảnh hưởng đến sự phát triển thế giới quan trọng trong tương lai. Trong ánh sáng Phật pháp, hai giả thuyết quan trọng là (1) tái thiết thời kỳ hoàng kim của đạo Phật trong thời điểm suy thoái là nhiệm vụ đầu tiên và quan trọng; và (2) trách nhiệm của Phật giáo góp phần tạo dựng nền tảng mới cho lãnh đạo trong chánh niệm và sự phát triển bền vững.
Diễn đàn thứ hai về “Gia đình hài hòa, Chăm sóc sức khỏe và Phát triển bền vững” nghiên cứu các trường hợp liên quan đến gia đình, giáo dục, phục vụ y tế, nghèo đói và lãnh đạo. Diễn đàn này phác họa sự giao thoa giữa quan hệ của các gia đình đối với xã hội và mục đích phúc lợi xã hội.
Có hai giả định quan trọng là (i) Cách làm cho Phật giáo trở nên vĩ đại trở lại vào thời điểm bị phá vỡ, và (ii) Trách nhiệm của Phật giáo về việc góp phần tạo nên nền tảng mới cho gia đình hài hòa, chăm sóc sức khỏe và phát triển bền vững.
Diễn đàn thứ ba về “Cách tiếp cận của Phật giáo về Giáo dục đạo đức toàn cầu” khẳng định rằng giáo dục đạo đức được xem là trọng tâm của giáo dục Phật giáo. Giáo dục đạo đức Phật giáo bao gồm giáo dục nhân cách sống, giá trị sống, mục đích sống và lý tưởng sống cho con người, nhờ đó, con người sống hạnh phúc hơn.
Diễn đàn thứ tư về “Phật giáo và cách mạng công nghiệp 4.0” phân tích các mặt tích cực của hệ thống máy tính, tự động hóa và rô-bốt. Ứng dụng những cải tiến công nghệ sẽ giúp quá trình sản xuất nhanh hơn, ít tốn nhân lực hơn và chất lượng sản phẩm được đảm bảo bằng việc kiểm soát vật liệu thô đến thành phẩm và chuyển đến người tiêu dùng.
Hạn chế của cách mạng công nghiệp 4.0 có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng thị trường lao động, những bất ổn về kinh tế, thậm chí trong chính trị. Công nghệ mới sẽ khiến thay đổi về quyền lực, các mối quan tâm an ninh và sự cách biệt lớn giữa giàu và nghèo. Những vấn nạn này đã thúc đẩy thế giới cố gắng nhanh chóng tìm ra những giải pháp đúng đắn để thành tựu sự phát triển bền vững với sự đồng tình lớn của triết học Phật giáo.
Diễn đàn thứ năm về “Cách tiếp cận Phật giáo đối với việc tiêu dùng có trách nhiệm và phát triển bền vững” kêu gọi tính trách nhiệm trong tiêu dùng đúng và tạo cơ hội thực hành các đức tính chia sẻ, sự hài lòng và điều độ. Cách suy nghĩ và thực hành Phật giáo là đóng góp quan trọng trong việc xây dựng một xã hội lành mạnh về mặt sinh thái. Tăng cường có tổ chức là một yêu cầu để chuyển hóa các giá trị văn hóa Phật giáo về việc tiêu thụ có trách nhiệm để đảm bảo sự phát triển bền vững.

III. PHẦN LỄ HỘI
Phần lễ hội bao gồm các chương trình như các sự kiện trọng tâm như sau.
– Lễ tắm Phật được thực hiện một cách trang nghiêm, thành kính, như là hành động thiết thực nhắc nhỡ chúng ta về sự cần thiết của việc gội rửa các bợn nhơ của thân và tâm, để từ đó, ta sống cuộc đời trong sáng, thanh cao và hạnh phúc.
– Lễ đàn cầu nguyện hòa bình thế giới do các đức Tăng thống, lãnh đạo Phật giáo thế giới, lãnh đạo GHPGVN chủ trì.
– Lễ thắp nến cầu nguyện hoà bình thế giới do BTC Đại lễ Vesak LHQ 2019, các phái đoàn Phật giáo Quốc tế, chư tôn đức Tăng Ni và hàng vạn nhân dân Phật tử thập phương thực hiện.
– Diễu hành xe hoa dọc các giao lộ từ Thành phố Phủ Lý về Chùa Tam Chúc, tỉnh Hà Nam để chào mừng Đại lễ Vesak LHQ 2019.

– Triển lãm Phật giáo Việt Nam và thế giới gồm cổ vật, tranh ảnh nghệ thuật Phật giáo Việt Nam, đá nghệ thuật, cũng như tranh sơn dầu về các hang động Phật giáo Ấn Độ.
– Chương trình biểu diễn nghệ thuật quốc tế: bao gồm 2 chương trình: “Vesak thiêng liêng” nhằm tôn vinh những đóng góp to lớn của đức Phật Thích Ca về sự thay đổi xã hội, mang lại hạnh phúc cho nhân loại. Chương trình “Đai lộ di sản” đưa ra cách tiếp cận mới về di sản, thông qua đó góp phần bảo vệ di sản và các giá trị văn hoá Chân – Thiện – Mỹ.
– Hội chợ văn hóa Phật giáo gồm hàng trăm gian hàng với hàng ngàn sản phẩm văn hóa Phật giáo và thực phẩm chay Phật giáo phục vụ cho hàng vạn du khách mỗi ngày.

III. TÌNH HỮU NGHỊ
Trong các ngày diễn ra đại lễ Vesak LHQ, các đoàn đại biểu quốc tế cảm nhận sâu sắc sự mến khách, thân thiện của người dân Việt Nam. Đây là cơ hội quý báu để các đoàn đại biểu và khách mời thắt chặt tình hữu nghị với Việt Nam.
Hơn 1000 đại biểu quốc tế đã được sắp xếp tham quan du lịch văn hóa gồm Di sản văn hóa thế giới Tràng An – Chùa Bái Đính, núi thiêng Yên Tử – vịnh Hạ Long, đỉnh Fansipan – Sapa… nhằm thưởng lãm các cảnh sông núi hữu tình của Việt Nam, thúc đẩy tình cảm cao quý của đại biểu quốc tế đối với đất nước, con người và thiên nhiên Việt Nam.
Mỗi ngày, bếp ăn đã đáp ứng khoảng hơn 40 nghìn suất cơm hộp và nước uống cho tất cả những ai đến tham dự đại lễ tại quần thể chùa Tam Chúc, tỉnh Hà Nam. Khoảng 800 phụng sự viên đã chuẩn bị các món chay mang đậm dấu ấn ẩm thực Việt và có món theo phong cách phương Tây. BTC bố trí trên 400 xe điện phục vụ liên tục 24/24 giờ trong các ngày diễn ra Đại lễ.
Xen kẽ những lúc nghỉ giải lao trong Đại lễ Vesak, các đại biểu đã tản bộ theo những hành lang của Chùa Tam Chúc, địa điểm được ví như Hạ Long trên cạn của Việt Nam.

VI. Kết luận
Trong 11 năm qua kể từ khi Việt Nam lần thứ nhất vinh dự đăng cai tổ chức Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc năm 2008 đến nay, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã vinh dự đăng cai sự kiện quốc tế này 3 lần và chúng tôi có kế hoạch hướng tới mục tiêu tổ chức đại lễ Vesak LHQ này thêm vài lần nữa. Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã thực hiện công tác lớn lao để tổ chức sự kiện quốc tế trọng đại tại chùa Tam Chúc với cảnh quan kỳ thú, có ý nghĩa tôn giáo, văn hóa và lịch sử.
Có nhiều thách thức trong việc sắp xếp nơi ở, phương tiện giao thông, phục vụ ẩm thực và an ninh công cộng cho Đại lễ Vesak LHQ 2019 lần thứ 16, nhưng đây chính là cơ hội để GHPGVN cho các khách mời và đại biểu quốc tế thấy được năng lực tốt nhất của Việt Nam. GHPGVN đã thực hiện một cách hoàn hảo, tổ chức đại lễ Vesak trọng thể và trang nghiêm, để lại những kinh nghiệm quý báu cho quý vị quan khách, đại biểu quốc tế và trong nước. Sự hiếu khách, thân thiện và nhiệt tình của Việt Nam đã được thể hiện rõ nét và Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc đã kết thúc trong thành công tốt đẹp.
Trân trọng cảm ơn sự lắng nghe của quý vị.